[VN] ĐÀO ĐÂU RA TIỀN ĐỂ KHỞI NGHIỆP?

Bài viết dành tặng cho những bạn nào mới khởi nghiệp hoặc đang ấp ủ dự định khởi nghiệp. Nguồn vốn là nguồn sống của doanh nghiệp và cần được huy động đầy đủ, kịp thời trong tất cả mọi giai đoạn, và quan trọng nhất là giai đoạn đầu khi doanh nghiệp đang được hình thành.   

Đây là một giai đoạn quan trọng vì nó sẽ giúp mình cụ thể hóa ý tưởng khởi nghiệp, từ những mong muốn, dự định đao to búa lớn thay đổi cả thế giới (giai đoạn Idea) đến lúc có được một sản phẩm, dịch vụ cụ thể (Product)   

Một số kiểu huy động vốn giai đoạn từ Idea đến Product theo quan điểm của tôi:
 
Kiểu 1: “Chính nhân quân tử”: châm ngôn: ta chỉ xài tiền do ta làm ra. Chính nhân quân tử sẽ dành dụm tiền trong quá trình đi làm (hoặc là làm thêm công việc gì đó để có thêm thu nhập) để tiết kiệm được 1 số tiền. Đến lúc đủ số tiền để có thể tự lo lắng cho mình (và gia đình) trong 6 – 12 tháng thì chính nhân quân tử sẽ bắt đầu khởi nghiệp.   

Kiểu 2: “Cậu ấm”: kịch bản kinh điển là sinh viên vừa tốt nghiệp (hoặc sắp tốt nghiệp), nghe giang hồ (và cả các kênh truyền thông đại chúng) đồn đại rằng khởi nghiệp là sướng lắm, oai lắm, ngon lành lắm nên cũng đua đòi khởi nghiệp theo. “Cậu ấm” sẽ xin tiền gia đình để khởi nghiệp. Vốn được huy động nhanh, gọn, lẹ, không đau đớn. Nếu không có gì thay đổi thì “cậu ấm” cũng sẽ sớm thất bại vì thiếu kinh nghiệm và không biết quý trọng đồng tiền.   

Kiểu 3: “Chính quy”: bằng cách tham gia những vườn ươm doanh nghiệp (như SHBI, BSSC, YouNet Ventures, Egg Accelerator Saigon…), hoặc quỹ đầu tư hạt giống (SeedFund, PVNI…). Kịch bản thông thường là sẽ làm việc cật lực quên ăn quên ngủ suốt 3 tháng để làm ra được 1 sản phẩm ở dạng MVP (Minimum Viable Product – nói nôm na là ở dạng xài được ở mức căn bản). Các vườn ươm doanh nghiệp thường sẽ hỗ trợ vốn tầm $5,000 - $10,000 và các hỗ trợ về văn phòng làm việc, đào tạo khởi nghiệp, tư vấn chiến lược, giới thiệu với các nhà đầu tư có liên quan, và sẽ nhận được 5% - 15% cổ phần của công ty khởi nghiệp. Quỹ đầu tư hạt giống thì đầu tư nhiều tiền hơn, nhưng lại ít có những hỗ trợ khác hơn.   

Kiểu 4: “Liều ăn nhiều”. Tiền thì không phải là vấn đề, nhưng vấn đề là anh không có tiền. Kịch bản thường thấy là vay ngân hàng ở dạng tín chấp (chỉ áp dụng được nếu bạn có 1 số điều kiện như làm việc có hợp đồng lao động, lương nhận qua chuyển khoản ngân hàng), lãi suất hiện nay tầm 20% / năm, hoặc vay Prudential, điều kiện dễ hơn xíu nhưng lãi suất cao hơn (có thể gần 25%). Thường là vay 100 triệu, trong khoảng 3 – 4 năm, trả theo dư nợ giảm dần, mỗi tháng trả tầm 3 triệu đồng, không ít nhưng không phải là quá nhiều so với niềm tin sắt đá vào tương lai của mình. Ai có máu liều hơn thì vay nặng lãi ở các tay anh chị (gọi là vay nóng), điều kiện dễ dàng hơn nhưng lãi suất có thể đến 4 – 5% / tháng. Nhìn chung là không khuyến khích kiểu này trừ khi bạn rất rõ mình đang làm gì.   
Kiểu 5: “Cậu tin mình nhé”. Công thức 3F: Friends, Family and Fools. Không bình luận thêm gì về hình thức huy động vốn này. Nhìn chung thì nên cẩn thận kẻo mất luôn tình cảm anh em, gia đình, người thân.     Kiểu 6: “Em cứ đưa tiền đây, còn khởi nghiệp để anh lo”: kịch bản kinh điển là người yêu tương đối dư dả tài chính và cưng chiều mình, tin tưởng mình. Anh ấy (hoặc em ấy) có quá nhiều tiền không biết phải làm gì, thôi thì để mình chỉ cho cách xài tiền. Châm ngôn (nói nhỏ kẻo bị uýnh): lời anh em mình chia, lỗ em chịu.     Bạn đã sẵn sàng khởi nghiệp chưa? Và bạn thích kiểu huy động vốn nào?   

---Nguyễn Thanh Minh - Chuyên gia E-learning---